Świadkowie świadectw

Postpamięć Zagłady w polskiej literaturze najnowszej

ISBN: 978-83-941666-5-6
Liczba stron: 439
Rok wydania: 2016
Wydania: 1

Anna Mach

Jej rozprawa doktorska poświęcona tematyce postpamięci została wyróżniona w konkursie im. Majera Bałabana na najlepszą pracę doktorską o Żydach i Izraelu (2014) oraz w konkursie im. Inki Brodzkiej-Wald na najlepszą pracę doktorską z dziedziny humanistyki poświęconą współczesności (2015). Współredaktorka (wraz z Leną Magnone) książki Wokół Freuda i Lacana. Interpretacje psychoanalityczne (Warszawa 2009). Publikowała w monografiach zbiorowych i czasopismach, między innymi w „Dekadzie Literackiej”, „Nigdy Więcej”, „Przeglądzie Humanistycznym”, „Ricie Baum”, „Roczniku Komparatystycznym” czy „Zagładzie Żydów”.

Literatura postmemorialna omawiana przez badaczkę podejmuje wysiłek dawania świadectwa świadkom oraz bycia świadkiem świadectwa – zapewne nigdy do końca udany. Niełatwy proces włączania powieści o Zagładzie do wspólnotowej pamięci, który obserwujemy od lat 80. XX wieku, jest tutaj poddawany wnikliwej i krytycznej analizie. Autorka rozważa, na ile melancholijny podmiot literatury lat 90. ubiegłego stulecia przełamuje narcystyczną dominantę wcześniejszej dekady, i pokazuje, w jaki sposób w twórczości epoki „powrotu Realnego” może zaistnieć etyczny aspekt postpamięci. W autobiograficznej twórczości przedstawicieli drugiego pokolenia ocalałych dostrzega zaś dramat milczenia i uwięzienie w potraumatycznym symptomie, na które powojenna Europa skazała ofiary Zagłady. Badania tu poczynione, dotyczące między innymi wczesnej recepcji tekstów sprzed transformacji, w której – kosztem podtrzymania mitów polskiej tożsamości – pomija się lub marginalizuje żydowskie i zagładowe wątki, wykazują konieczność rewizji dotychczasowych rozpoznań i redefinicji kanonu polskiej literatury Szoa.