Spór o piękno muzyki

Wprowadzenie do kultury muzycznej XX wieku

ISBN: 978-83-231-3967-6
Liczba stron: 604
Rok wydania: 2004
Wydania: 2 (2014 - wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego i 2017 - drugie wydanie, wyd. UMK)

Alicja Jarzębska

Emerytowana profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, historyczka i teoretyczka muzyki, w latach 2002-2008 dyrektorka Instytutu Muzykologii UJ. Wykładała na uniwersytetach: The State University of New York, Universität Regensburg, Universität Salzburg, Uniwersytet A. Komenskiego w Bratysławie, także w Instytucie Polskim w Moskwie . Prowadziła cykle wykładów na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, w Akademii Muzycznej w Krakowie, na Uniwersytecie Muzycznym w warszawie. Autorka książek: „Idee relacji serialnych” (1996), „Strawiński. Myśli i muzyka” (2002, uhonorowana nagrodą Ministra Edukacji Narodowej i Sportu i nominowana do nagrody im. J. Długosza), „Z dziejów myśli o muzyce” (2002), „Spór o piękno muzyki. Wprowadzenie do kultury muzycznej XX wieku (wyd. 1, 2004, wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego).

Książka ma charakter interdyscyplinarny i przedstawia spór „wokół piękna” w sztuce ubiegłego wieku. Jest syntezą różnorodnych zjawisk artystycznych i postaw estetycznych kompozytorów, syntezą uwzględniającą kontekst ideowy i społeczny tworzonej w XX wieku muzyki. Zaproponowana konstrukcja historiograficzna opiera się na założeniu, że ową różnorodność zjawisk artystycznych i postaw estetycznych można interpretować w relacji do idei piękna, w XX wieku „skazanej na wygnanie” i zdominowanej przez rozmaite ideologie. Za początek owej historycznej konstrukcji autorka przyjmuje narastający u schyłku XIX wieku kult Wagnera i szeroką akceptację jego wizji sztuki. Przedstawia m.in. spory na temat modelu kultury muzycznej w latach międzywojennych, inspirowane przez koncepcję muzyki narodowej, współczesnej i postępowej. Uwzględnia także zagadnienia związane z życiem muzycznym naznaczonym w okresie powojennym cieniem „żelaznej kurtyny”, dzielącym świat sztuki na „zniewolony” oraz „wyzwolony”.